Anlaşmalı boşanma davası, evlilik birliği içinde anlaşarak ayrılmak isteyen çiftler tarafından açılan bir dava türüdür. Anlaşmalı boşanma sürecinin başlangıcı, eşlerin hazırladığı bir dava dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolünün mahkemeye sunulması ile başlar. Bu protokol, tarafların boşanma sonrası konularda – örneğin ortak çocukların velayeti, mal paylaşımı ve nafaka gibi konularda anlaştıklarına dair bir belgedir.
Hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü ve dava dilekçesi, eşler ya da avukatları tarafından aile mahkemesine sunulmalıdır. Aile mahkemeleri, anlaşmalı boşanma davalarına bakmakla görevlidir. Eğer bulunduğunuz yerdeki adliyede aile mahkemesi yoksa, davanıza asliye hukuk mahkemesi bakacaktır.
Hakim, eşlerin ve özellikle varsa çocukların yararını gözeterek anlaşmalı boşanma protokolünü inceler. Çocukların menfaatleri doğrultusunda protokole değişiklik yapma yetkisine sahiptir. Mahkemenin yapacağı değişiklikleri tarafların ikisinin de kabul etmesi gerekir. İki taraf da kabul etmezse eşlerin boşanmalarına karar verilmez ve dava çekişmeli olarak devam eder.
Davanın açılmasından sonra mahkeme tarafından bir tensip zaptı hazırlanır. Tensip zaptı ile ilk duruşmanın yapılacağı tarih ve zaman belirlenir taraflara bildirilir. Belirlenen gün ve saatte boşanma davasının ilk celsesi yapılır. Hakim sıra ile önce davacıya sonra da davalı tarafa, özgür iradesi ile protokolde belirtilen şartlarla boşanmak isteyip istemediğini sorar. Her iki taraf da belirlenen şartları kabul ettiğini ve boşanma istediğini sözlü olarak beyan ederse, mahkeme tarafların boşanmalarına karar verir.
Yaklaşık bir ay içinde hakim gerekçeli kararı yazacaktır. Boşanma kararının kesinleşmesi için gerekçeli kararın yazılması ve taraflara tebliğ edilmesi şarttır. Duruşma sırasında verilen karara kısa karar denilir. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi için kısa karar yeterli değildir. Tarafların gerekçeli kararın yazılıp yazılmadığını kontrol etmeleri, yazıldıysa taraflara tebliğ edilmesi için mahkemeden talepte bulunmaları gerekir.
Gerekçeli boşanma davası kararının taraflara tebliğ edilmesi ile her iki taraf için de üst mahkemeye itiraz etmek için iki haftalık süreleri başlar. Taraflar bu süre içinde istinaf dilekçesi sunmazlarsa ya da öncesinde istinaf haklarından feragat ederler ise karar kesinleşir. İstinaf hakkından feragat için mahkemeye dilekçe vermeniz gerekir. İstinaf hakkı her iki tarafa da verildiği için sadece bir tarafın feragat etmesi kararı kesinleştirmez.
Avukatsız Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanmak için avukatınızın olması zorunlu değildir. Özellikle mal paylaşımı yapılacak mal varlıkları varsa; maddi hak kayıplarının önüne geçmek için avukat tutmanız faydanıza olacaktır. Avukatsız olarak boşanma davası açacaksanız dava dilekçesini ve anlaşmalı boşanma protokolünü kendiniz hazırlamanız gerekir. Bunun yanında sadece anlaşmalı boşanma dava dilekçenizi ya da boşanma protokolünüzü yazması için de bir avukatla anlaşabilirsiniz. Böyle bir durumda avukatınızın hazırlayıp size verdiği boşanma dava dilekçesini adliyedeki tevzi bürosuna teslim ederek davanızı açabilirsiniz. Boşanma dilekçesinde eşlerin ad soyadları, kimlik numaraları, adresleri, evlilik tarihleri yazılı olmalıdır. Dava açarken sizden gider avansı ve yargıalama harcı olarak belirli bir para ödemeniz istenecek. Buna karşılık yanınızda bir miktar para bulunması gerekiyor. Dava açılış işlemleri tamamlandıktan sonra size davayı açtığınızı gösterir bir belge verilecek. Tevzi bürosunun verdiği bu evrakta davanıza hangi aile mahkemesinin bakacağını ve dava dosya numaranız yazılı olacaktır.
Anlaşmalı Boşanma Davasını Kimler Açabilir?
Anlaşmalı boşanma davasını, yalnızca evliliklerini sona erdirmek isteyen kadın ya da erkek eşler açabilir. Evli olan eşler dışında başka hiçkimse anlaşmalı boşanma davasını açamaz. Örneğin, eşlerin mirasçıları, alacaklıları ya da kısıtlanmış eşin yasal temsilcisi bu davayı açamaz. Eşlerden birinin vekalet verdiği bir avukat ise anlaşmalı boşanma davasını iradi temsilci olarak açabilir. Eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için dava açıldığı tarih itibari ile en az bir yıl evli kalmış olmaları gerekir. Örneğin eğer eşler 8 ay önce evlenmiş iseler anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için en az 4 ay daha beklemeleri gerekir. Anlaşmalı boşanmanın mümkün olabilmesi için her iki eşinde boşanmak istemesi ve tüm hususlarda anlaşmaları gerekir. Her iki taraf da boşanmak istiyor ama birbirlerine ödenecek maddi – manevi tazminat konusunda ya da çocukların velayetinde veya nafaka konularında anlaşamıyorlarsa; anlaşmalı boşanma mümkün olmaz.