Eşin vefatı sonrasında en çok merak edilen konulardan biri, “Koca ölürse miras kime kalır?” sorusudur. Kimi durumlarda eşin tüm mirası alabileceği sanılırken, kimi zaman da çocukların her şeyi devralacağı düşünülür. Bu yazıda, kocanın ölümü halinde mirasın kimlere kalacağı, hangi durumlarda eşin tek başına mirasçı olacağı ya da diğer mirasçılarla birlikte pay alırken ne oranda pay alacağı detaylı biçimde ele alınmıştır.
Koca Öldüğünde Eşin Miras Hakkı
Kocanın vefatı halinde sağ kalan eş, yasal mirasçılar arasındadır. Eşin miras payı, diğer mirasçıların varlığına göre değişir. Yani kocanın çocukları varsa eşin payı farklı, anne babası hayattaysa farklı, hiçbir yakını yoksa bambaşka olur. Burada önemli olan nokta, kocanın geride mirasçı olarak kimleri bıraktığıdır.
Kocanın Ardında Çocuklar Varsa
Kocanın vefatı durumunda eğer ortak çocuklar ya da önceki evlilikten çocuklar varsa, miras bu çocuklarla eş arasında paylaşılır. Yani çocuklar ve eş birlikte mirasçı olurlar. Kocanın çocukları kendisinden önce ölmüşse, ölen çocuğunun yerine ondan olan torunları mirasçı olur.
Bu durumda paylaşım şu şekildedir:
- Eşin payı: Mirasın 1/4’ü (dörtte biri)
- Çocukların payı: Mirasın 3/4’ü (dörtte üçü), aralarında eşit olarak bölünür.
Örneğin; kocanın 4 milyon TL değerinde bir evi varsa ve geride eşi ile iki çocuğu kaldıysa:
- Eşin payı: 1 milyon TL
- Çocukların her biri: 1,5 milyon TL
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrıntı vardır: Çocuklar annesinin kim olduğu fark etmez. Yani kocanın önceki evliliğinden çocukları varsa, onlar da bu mirastan diğer çocuklarla eşit şekilde pay alır.
Örnek 1: İstanbul’da yaşayan Ayşe Hanım, eşi Ali Bey’i kaybetmiştir. Ali Bey’in Ayşe Hanım’dan olan üç çocuğu vardır. Bu durumda Ayşe Hanım, mirasın dörtte birini alacak, kalan dörtte üçlük kısım ise üç çocuk arasında eşit olarak paylaştırılacaktır.
Kocanın Çocuğu Yoksa, Anne Babası Hayattaysa
Koca öldüğünde altsoyu yoksa, sıradaki mirasçılar anne ve babadır. Bu durumda paylaşım yine eşle birlikte yapılır.
Pay oranları şu şekildedir:
- Eşin payı: Mirasın yarısı (1/2)
- Anne ve baba: Diğer yarısını eşit olarak paylaşır (her biri 1/4 oranında).
Örnek 2: Mehmet Bey, eşi Fatma Hanım’ı kaybetmiştir. Fatma Hanım’ın çocuğu yoktur, ancak anne ve babası hayattadır. Bu durumda Mehmet Bey, mirasın yarısını alacak, kalan yarısı ise Fatma Hanım’ın anne ve babası arasında eşit olarak paylaştırılacaktır.
Kocanın Ne Çocuğu Ne Anne Babası Varsa, Kardeşleri Hayattaysa
Kocanın vefatında çocuk yoksa ve anne-baba da vefat etmişse, bu kez miras eş ile kocanın kardeşleri arasında paylaşılır.
Bu durumda pay oranı şu şekildedir:
- Eşin payı: Mirasın 1/2’si (yarısı)
- Kardeşlerin payı: Mirasın 1/2’si (yarısı), kendi aralarında eşit paylaşılır.
Örneğin kocanın 2 kardeşi varsa, mirasın 1/2’si iki kardeş arasında bölünür ve biri mirasın 1/4’ünü alır. Eş ise kalan 1/2 oranındaki payı alır. Bu durumda kocanın kardeşleriyle eş ortak mal sahibi olur.
Kocanın Çocuğu, Anne Babası, Kardeşi Yoksa
Kocanın altsoyu yoksa, anne ve babası kendisinden önce ölmüşse, kardeşi ya da kardeşinin hiç bir altsoyu yoksa, bu durumda sağ kalan eş mirasın 3/4’üne (dörtte üçüne) sahip olur. Mirasın kalan 1/4’ü ise Kocanın büyükanne ve büyükbabasına kalır. Eğer büyükanne ve büyükbaba kendisinden önce vefat etmişse miras varsa teyze, hala, dayı ve amcaya kalır. Eğer bu kişiler de yoksa mirasın tamamı (taşınmaz, banka hesabı, araç, menkul, alacaklar vb.) eşe geçer. Bu durum, özellikle uzun yıllar evli kalmış ve çocuk sahibi olmayan çiftlerde sık görülür.
Kocanın Mirasını Etkileyen Özel Durumlar
Koca ile eşin resmi olarak boşanması halinde eşin miras hakkı ortadan kalkar. Ancak yalnızca ayrı yaşama durumu (örneğin fiilen ayrı yaşamak) miras hakkını ortadan kaldırmaz. Boşanma kararı kesinleşmeden koca vefat ederse, eş mirastan pay alır.
Koca hayattayken vasiyetname düzenlemiş ve bazı mal varlıklarını belirli kişilere bırakmış olabilir.
Evlilik süresince edinilen mallar arasında edinilmiş mallara katılma rejimi varsa, önce bu malların yarısı eşe ait kabul edilir. Daha sonra kalan kısım miras olarak paylaşılır. Yani önce evlilik malları ayrılır, ardından miras paylaşımı yapılır.
Eş, aile konutu olarak kullanılan evde oturmaya devam edebilir. Diğer mirasçılar bu hakkı sınırlayamaz. Aile konutundaki eşyalar, öncelikli olarak eşe bırakılır. Bu, miras paylaşımında özel koruma altındadır.
Kocanın vefatı ile birlikte tüm malvarlığı (ev, araba, banka hesapları, arsa, alacaklar vb.) mirasın kapsamına girer. Ancak paylaşım yapılmadan hiçbir mirasçı bu mallar üzerinde tek başına tasarruf edemez.
| Mirasçılar | Eşin Payı | Diğer Mirasçıların Payı |
| Altsoy (Çocuklar – torunlar) | 1/4 | 3/4 |
| Anne – baba – kardeşler | 1/2 | 1/2 |
| Amca hala teyze dayı | 3/4 | 1/4 |
| Hiçbiri yoksa | Tamamı | Eş mirasın tamamını alır |
720
Eşlerden koca daha önce öldü. Kadında sonra öldü ve her ikiside çocuksuz öldü.
Kadının ve kocanın anne ve babası da onlardan önce öldü. Kadının ve kocanın yan soyu (kardeşleri) ve onlarında alt soyu ( ölen karı kocanın yeğenleri) var.
Bu durumda kadın ve kocanın yeğenleri mirastan ne kadar pay sahibi olur?
Sonradan ölen eş önceden ölen eşinden ne kadar miras payı alır?
Yardımcı olursanız sevinirim.
Selamlar
Eşlerden koca daha önce öldü. Kadında sonra öldü ve her ikiside çocuksuz öldü.
Kadının ve kocanın anne ve babası da onlardan önce öldü. Kadının ve kocanın yan soyu (kardeşleri) ve onlarında alt soyu ( ölen karı kocanın yeğenleri) var.
Bu durumda kadın ve kocanın yeğenleri mirastan ne kadar pay sahibi olur?
Sonradan ölen eş önceden ölen eşinden ne kadar miras payı alır?
Yardımcı olursanız sevinirim.
Selamlar..